Andrej Skolni

Het is gebeurd. Mijn journalistenhart is gestolen. Andrej heet hij, Andrej Skolni. Geen exotisch uitziend sujet met donkerbruine manen, gitzwarte ogen, hippe gympen en een gitaar. Nee. Andrej Skolni is Rus, atletisch, in de veertig, kaal en draagt een snor. En hij schrijft. Over kamelen uit Kalmukkië, over ingesneeuwde, desolate dorpen en over doodgevroren oudjes.

In zijn stuk De vrije krant irriteert omdat hij bestaat vertelt NRC Handelsblad-correspondent Coen van Zwol de geschiedenis van Andrej Skolni, een journalist die wekelijks de bevolking van het dorp Maina voorziet van lokaal nieuws, in zijn twaalf pagina's tellende nieuwsblad Onze Krant. Het vreugdeloze Maina (gelegen 'in de Wolga-regio Oeljanovsk, geboortegrond van Lenin en altijd ontevreden') is met zijn onafhankelijke pers, een levende onder de vele ten dode opgeschreven Russische dorpen. Skolni's krant concurreert er met de staatskrant De Leninist.

Van Zwol schreef Andrej Skolni recht mijn hart in. 'In de barre winter sneeuwde het gehucht Skripino in en vergat iedereen de weg naar het dorp te vegen. Skolni hoorde dat en waadde vier kilometer tot zijn middel door de sneeuw om te kijken het het ervoor stond met de zes stokoude inwoners van Skripino. Niet best, zo bleek.' Journalistiek in haar puurste vorm, want de mooiste verhalen liggen nog altijd op straat, zo bewijzen zowel Van Zwol als Skolni hier.

In goed 1000 woorden verhaalt Van Zwol over dromen in duigen en het creëren van kansen. Maar ook over de waarde van het hebben van een vrije pers. Hij verbeeldt op kleurrijke wijze een bijna grijze alledaagsheid in een relaas over een gewone man die, week in week uit, schrijft voor een publiek dat niet verder wil lezen dan de grenzen van het eigen dorp. Een moedig journalist ook, die zijn vrije pen in feite in gevangenschap hanteert, wetende dat het rayonhoofd bij machte is op ieder willekeurig moment de stekker uit zijn levenswerk te trekken.

Eigenlijk schrijft van Zwol niet alleen over Skolni, maar ook over zichzelf. Twee journalisten in twee totaal verschillende werelden. Maar allebei op zoek naar hetzelfde journalistieke goud: de verhalen die het verdienen om verteld te worden.